Erol Toy´un çok güzel bir kitabı vardı iki ciltlik: ´´Toprak Acıkınca´´ (Yaz Yayınları, 1998) Kurtuluş savaşını anlatırdı? Bu kitapta bir hikâyecik hatırlıyorum torun ile nine arasında geçen... ´´Nine ölüm nedir?´´ ´´Ölüm neye benzer biliyor musun Hasan?´´ ´´Neye nine´´ ´´Toprak acıkır Hasan. Toprak da insanlar gibidir. Belirli bir süre içinde acıkır. O zaman sürmek gerekir onu. Ekmek gerekir. Doyduysa ne âlâ. Doymadıysa daha ister toprak. Terini alır insanoğlunun. Yetmez. Tohumunu, emeğini alır. Oda yetmez Hasan´ım. Gayrı alacak bir şeyi kalmamıştır. Canını alır. Bir can yetmezse, pek çok can alır. Doyar toprak. Bir süre doyar aldığıyla. Sonra yine acıkır.´´ Susar nine... Bir süre düşünür sonra yeniden devam eder: ´´İşte ölüm, insanoğlunun bir lokma gibi, bir tohum gibi toprağa düşmesine benzer.´´ Terörden bir tohum gibi toprağa düşen gencecik askerlerin, polislerin, insanların haberleri gelince hep bu nineyi anımsarım. Düşünür, sorgularım... Nasıl bir açlıkmış bu böyle? Bu toprakların ne doymak bilmez, ne bitmek bilmez bir iştihasıymış bu? 1´nci Dünya Savaşı´nda, Enver Paşa, Galiçya´ya da asker göndermeye karar verince; birliklerde talimler yoğunlaşmış... Bazı onbaşılar da, acemi eratı yetiştirmeye çalışıyormuş... Bir onbaşı, askere yeni gelmiş bir neferi çekmiş önüne; ´´Sol yanın doğu, sağ yanın batı, önün güney; söyle bakalım, demiş, arkanda ne kaldı?´´ Nefer boynunu bükmüş: ´´Arkamda´´, demiş, ´´arkamda genç bir kadınla, iki küçük çocuk kaldı...´´ Kimisi nişanlı, kimisi evli... Kimisinin bebeği yolda, kimisininki daha yeni kucakta? Kimisinin terhisi gelmiş, kimisinin daha yeni tayini çıkmış, kimisi daha yeni göreve başlamış? Her birisinin, ciğerleri sızlatan daha nice hikâyesi... Eline diken battığında yüreği yanan anaların bir anlatılamaz evlat acısı? Sekiz genç insan? Erzurum yöresinden Muharrem Akkuş ile Yücel Paşmakçı´nın derledikleri bir türkü vardı, askere gidip de dönmeyen evlat acısını anlatan; ?´Eledim eledim höllük eledim Aynalı beşikte canan bebek beledim Büyüttüm besledim asker eyledim Gitti de gelmedi canan buna ne çare Yandı ciğerim de canan buna ne çare´´ Daha sonra bu türküye Kore Savaşı nedeniyle bir dörtlük de eklenmişti; "Kore dağlarında ot kucak kucak ne bilsin analar (oy oy) böyle olacak rahmet yerine kurşun yağacak gitti de gelmedi canan buna ne çare" Bugün artık Kore´nin dağlarında kucak kucak otlar yanmıyor ama bugün tüm bir milletin ciğeri yanıyor. Gitti de gelmedi canan buna ne çare? Yandı ciğerim de canan buna ne çare? Malatyalı Fahri Kayahan´ın günümüzde artık kimseciklerin bilmediği güzel bir türküsü var: ´´Yolum Düştü Suriye´ye Halep´e´´ diye? Bu türküyü kendi sesinden vermeden geçemedim... Bu türküde öyle bir ´´Halep´´ deyişi vardır ki Malatyalı Fahri´nin - siz yine de ?´Halep´´e yerine Halep yolu üzerindeki ?´Afrin´e´´ diye dinleyin - ve ?´gitti de gelmedi canan´´ diye feryat eden içlerine ateş düşmüş ocakları düşünün. O zaman zaten kafesine hapsedilmiş yabani kuşlar gibi çırpın çırpın çırpınır kalbiniz... Milletimizin başı sağolsun?
