Osman Aydoğan


Weimar Cumhuriyeti -7-


Temmuz 1933 tarihinde yeni partilerin kurulması yasaklanır. 12 Kasım 1933 tarihinde baskı ve terör altında referandum yapılır? Referandum %93 Nazilerin lehine sonuçlanır... 2 Ağustos 1934 tarihinde Cumhurbaşkanı Paul von Hindenburg ölür? Adolf Hitler bir oldu bittiyle Hindenburg´un yerine geçer ve bütün yasama yürütme ve yargı güçlerini elinde toplar. Bu son damla da ?´Weimar Cumhuriyeti´´nin sonunu getirir? Bundan sonra artık Almanya´da ?´Nazi Rejimi´´ vardır? Weimar Cumhuriyeti neyin tarihidir? Weimar Cumhuriyeti; Birinci Dünya Savaşının yıkıntıları arasında kurulan taze bir demokrasinin ve genç bir cumhuriyetin; komünist, sosyalist, sosyal demokrat, demokratik sol ya da liberal ve muhafazakar partiler ve kişilerin kendi aralarında bitmek dinmek bilmeyen bölünmeleri, kavgaları, çatışmaları, kamplaşmaları ve düşmanlıkları neticesinde Nazi Partisine ve Adolf Hitler´e adım adım bir nasıl teslim edildiğinin tarihidir. Weimar Cumhuriyeti; cumhuriyete sahip çıkan cumhuriyetçilerle demokrasiye inanan birey ve kurumların eksikliğinin ve yetersizliklerinin nelere mal olduğunun tarihidir? Weimar Cumhuryeti; demokrasi için değil, demokrasiye karşı işleyen kişilerin, demokratik kurumların sahtekârlığının ve iktidarsızlığının nelere mal olduğunun tarihidir? Weimar Cumhuriyeti; sahipsiz bir cumhuriyetin, yönetemeyen bir demokrasinin Nazi Rejimine ve Hitler´e bir nasıl kuluçka ve beşiklik görevi yaptığının tarihidir? Weimar Cumhuriyeti; düşünen herkes için alınması gereken bir dersin tarihidir? Birkaç kısa not: Birinci not: Yazımın başında ?´1918 ve 1933 yılları arasındaki dönemi kapsayan ?´Weimar Cumhuriyeti´´ ismini alan bu dönem içindeki; savaş, yenilgi, yabancı işgali, siyasi çalkantı, şiddet, devrim, karşı devrim, hiperenflasyon, işsizlik, ekonomik darlık yanında aynı dönem içinde sanat, kültür, edebiyat, bilim ve toplumsal ve sanatsal hareketlilikler karmaşık ?´Weimar Cumhuriyeti´´ döneminin karakterini oluşturur´´ diye yazmış, ?´Bu karakteristik özelliklerin her birisi ayrı bir yazı konusudur.´´ diye bahsetmiştim?