Osman Aydoğan


Ve sadece Kasım ayının kökeni Arapçadır


Tavla oynayanlar Farsça altıya kadar saymasını bilirler: Yek, du, se, cihar, penç, şeş. Ancak Farsça ´´Yedi´´ nedir diye sorsanız bilmezler. Onu da ben söyleyeyim, Farsça yedi: ´´heft´´ dir. (veya hefte). ?´Yedi günlük´´ anlamına gelen ´´hafta´´ ismi de buradan alınmıştır. Halen Türkçe´de kullandığımız gün isimlerinin kökenleri şu şekildedir: Cuma (Arapça) : Toplama, toplanma Cumartesi: Cuma (Arapça) + Ertesi (Türkçe) Pazar (Farsça): Ba: Yemek, zar: Yer Pazartesi: Pazar (Farsça) + Ertesi (Türkçe) Salı (İbrânice) : Üçüncü (Arapça ?´salisen´´ de üçüncü anlamındadır?) Çarşamba (Farsça) : Ceharşenbe: Dördüncü gün Perşembe (Farsça): Pençşenbe: Beşinci gün Günümüzde kullandığımız ay isimlerinin geldikleri yerler de çok farklı kaynaklardır. Hicri takvimdeki Arabi ay isimlerinin bugün hiçbirini kullanmamamıza rağmen yine de Şubat, Nisan, Haziran, Temmuz ve Eylül aylarının isimlerinin kökenleri Süryanice; Kasım ayının ise Arapçadır. İşin daha ilginç yanı bunlardan Şubat, Nisan, Temmuz ve Eylül hemen hemen aynı telaffuzla Yahudi takviminde de yer alıyor olmasıdır. Ayların isimleri ve kökenleri: Ocak (Türkçe): Kışın evlerde ateş yakılan yer. Şubat (Süryanice) Mart (Latince): Maritus (mitolojik isim Mars´tan) Nisan (Süryanice) Mayıs (Latince): Tanrıça Maria´nın ayı. Haziran (Süryanice) Temmuz (Süryanice) Ağustos (Latince): Roma İmparatoru Augustus´un adından? Eylül (Süryanice) Ekim (Türkçe): Toprağı ekmekten Kasım (Arapça): Bölen Aralık (Türkçe): İki zaman dilimi arası. Görüldüğü gibi sadece Kasım ayının kökeni Arapçadır. Ayrıca Anadolu´da eski ay isimleri de şimdi kullandığımızdan daha farklı idi: Zemheri: Ocak Gücük: Şubat Mart: Mart Abrul: Nisan Mayıs: Mayıs Kiraz: Haziran Orak: Temmuz Ağustos: Ağustos İlkgüz: Eylül Ortagüz: Ekim Songüz: Kasım Karakış: Aralık Ayrıca mevsimler de farklı adlandırılırdı: Bahar: Mart (22 Mart - 5 Mayıs) Hıdırellez: 5 Mayıs - 21 Haziran Yaz: Gündönümü (22 Haziran - 13 Ağustos) / Ağustos (14 Ağustos - 21 Eylül) Güz: Güz (22 Eylül - 5 Kasım) / Kasım (6 Kasım - 21 Aralık) Kış: Zemheri (22 Aralık - 31 Ocak) / Karakış (1 Şubat - 21 Mart) Kış mevsimi ayrıca Erbain ve Hamsin diye de ikiye ayrılır. Erbain, 22 Aralık´tan 30 Ocak´a kadarki 40 günlük kış dönemine verilen isimdir. Erbain´den sonra 31 Ocak´ta başlayan Hamsin ise 21 Mart´a kadar devam eder. Hamsin´de havalar yumuşamaya başlayınca cemreler düşer. Cemre sıcaklık anlamına gelen bir kelimedir. Kış Gündönümü´nde güneş ışıkları Oğlak Dönencesi´ne dik gelir. Kuzey Yarıküre´de günler uzamaya, Güney Yarıküre´de kısalmaya başlar. Bu tarih, Kuzey Yarıküre´de kışın, Güney Yarıküre´de yazın başlangıcı sayılır. Hani uzun süredir şiirler yazıyorum ya? Bir arkadaşım ?´ülkemde dertler, şehitler, fakirlik, hastalık değil de sanat, edebiyat ve şiir konuşulsa herkes mutlu olsa Osman Bey´´ diye nazik bir eleştiride bulunmuş? Yani ?´ülkede bütün sıkıntılar bitti de sıra şiire mi geldi?´´ der gibi? İşte ben de o zaman şiir dışında başka bir şey yazayım istedim... Çünkü son yıllarda artık üzerinde konuşulacak hiçbir şey kalmadığını düşünüyorum... Daha önce yazmıştım ya Ludwig Wittgenstein´ı? Wittgenstein´ın dediği gibi, eğer bir şey hakkında konuşulamıyorsa o şey konusunda susmak lazımdır. Ancak çözüm susmak da değildir, çözüm körlük ve sağırlıktadır. Ve anlattığım gibi sadece Kasım ayının kökeni Arapçadır.