Gıybeti Caiz Olanlar İşittim ki, üç kişinin ardından gıybet etmek caizdir. Dördüncüsü yoktur. İlki; halkın kalbini inciten, halka zararı dokunan ve halkın ayıpladığı yolu tu¬tan padişahtır. Bu tür padişahların şerrinden kurtulmak ve zulmünü başkalarına haber vermek amacıyla ahali arkasından konuşabilir. İkincisi; hayâsız in¬sandır. Bunların ayıplarını örtmek doğru olmaz. Zaten kendi perdelerini yine kendileri yırtmışlardır. Bu tür arsızlan koruma; varsın, havuza düşsün. Diye¬lim ki kurtardın onu havuzdan. Bu kez de çok geçmez ötedeki kuyuya bıra¬kır kendini. Bu kadar laf anlamaz, ahmak insanlardır. Üçüncüsü; bozuk terazi kullanan sahtekârdır. Bu yalancıların hile ve kötülükleri hakkında ne biliyor¬san söyle ki, başkaları da aldanmasın. Sultan kusur işlerse Büyüklerden biri, şehzadenin birine ders verirken onu pervasızca dövü¬yor, çekinmeden eziyet ediyordu. Şehzade bu baskı ve disipline dayanamadı, sırtını açıp yaralarını gösterdikten sonra hocasını, babasına şikâyet etti. Sul¬tan, bu işe çok kızdı. Derhal hocayı huzuruna getirip ?Başkalarının çocuklarına uygun görmediğin eziyet ve dayakları neden çocuğuma reva görüyorsun, söyle bakalım!? dedi. Hoca şöyle cevap, verdi: ?Sultan çocuğu sözü düşünerek söylemeli, yaptığı harekete dikkat etmelidir. Çünkü er geç bir gün sultan olacak. Ve yaptığı her iş, söylediği her söz halkın ağzında dolaşacak. Halkın çocuklarına ise bu kadar özen gösterilmez. Çünkü onlar kendilerinden sorumludurlar. Yoksul yaptığı hatadan dolayı mesul tutulmaz, fakat sultan kusur işlerse, dilden dile dolaşır.´´ Ve devam etti: ?İşte bu yüzden Yüce Allah´ın güzelce yetiştirilmelerini bu¬yurdukları değerli insanlara, biz daha fazla özen gösteririz.? Küçükken terbiye edilmeyene büyüklükte bir şey yapılamaz, çubuk yaşken istediğin gibi eğilir, kuru çubuğu doğrultmak için ateş gerekir. Hocanın bu sözleri sultanın hoşuna gitti. Ona bolca para ve mal verip rüt¬besini yükseltti. Sultanı anmak Sultanın biri; ?Bizi hiç andığın oldu mu?? diye sordu bir zâhide. Zâhit; ?Evet sultanım? diye cevap verdi, ?Ne vakit Allah´ı unuttuysam sizi andım durdum.?
