Osman Aydoğan


Şeyh Sâdi Şirazî´den! -2-


Dayak Biri, kavga sırasında kötü sözler edince oradakiler hemen üzerine atlaya¬rak yakasını yırtıp ensesine okkalı tokat indirdikten sonra çekip gittiler. Ada¬mın üstü başı paramparçaydı. Oturup ağlamaya başladı. Sesleri duyan güngörmüş bir zat, yanına gidip ona şu öğüdü verdi; ?Hey kendini beğenmiş uka¬la! Ağzın gonca gibi kapalı olsaydı, gömleğin böyle gül gibi kızarmazdı.? Evet, ahmaklar, işte böyle saçma sapan konuşurlar. Dışı gürültülü ama içi boş tambura benzer öylesi insanlar. Baksana be adam; ateş de tümüyle dil¬dir fakat azıcık su ile bir anda harareti diniverir. İnsan hünerliyse sussun; za¬ten hüneri, onu konuşur. Güzel kokun varsa, konuşma. Güzel koku kendini belli eder zira. Bırak elindeki madenin ne olduğuna, mihenk karar versin. Bu yüzden dedikoducular; ?Sadî; iyidir, hoştur ama sıcakkanlı olmadığından in¬san içine çıkmaz.? diye söylenir durur. Evet öyleyim. İsterlerse derimi yırtsın¬lar, ahmakların kafamı patlatmasına razı değilim. Ayıptan Dil Çekmek Ey akıl sahibi, yiğit gönüllü kişi; ister iyi olsun, ister kötü, kimsenin ar¬dından fena sözler söyleme! Yoksa kötülüğü kendine düşman edersin, iyiyi de kötü yaparsın. Kim, sana; ?Filan kişi, kötüdür.? derse, bil ki kendi ayıbını söy¬lemektedir. Filan kişi hakkında yapılan zan, ispata muhtaçtır. Ama söyleyenin kötülüğü açığa çıkmıştır. Başkalarının kötülüğünden bahsettiğin takdirde, sö¬zün doğru olsun diyelim ama bu kez de sen kötü sayılırsın. Mergaz´lı Divâne Mergaz´lı bir divâne, öyle bir söz söyledi ki hayretten dudağını ısırırsın; ?İnsanların ardından gıybete başlasaydım, işe ilkin annemle başlardım. Zira akıl ve irfan sahibi insanlar, sevabın anaya bağışlanmasının daha hayırlı oldu¬ğunu bilirler.? Ey güzel huylu dostum! Kaybolan arkadaşın şu iki emaneti, arkadaşları¬na haramdır: Biri, bıraktığı malı haksızca yemek; diğeri, ardından gıybet et¬mek. Yanındayken başkalarını çekiştiren alçak herifin, başkalarının yanındayken seni iyi anacağım sanıyorsan aldanıyorsun. Dünyayla değil de sırf kendi¬siyle meşgul olan kimse, bence âlemin en akıllı kişisidir.