Osman Aydoğan


Saraydan Kız Kaçırma -3-


Ancak ben bu görüşe katılmıyorum. Bu sadece Doğu kültürüne özgü diye bildiğimiz bir ´´güce öykünme´´ duygusudur. O dönem Osmanlı dünyanın en büyük gücüdür ve bu güçle en çok temas eden, çatışan da Avustuya idi... Bir gün bana Kerstin bir fotoğraf göstermişti. Kahvede oturan, kahve ve nargile içen bir grup fesli erkek fotoğrafı. Ve Kerstin bana sormuştu ´´burası neresi?´´ diye... Ben de gayet doğal olarak ´´İstanbul´´ diye cevap vermiştim. ´´Hayır´´ demişti Kesrtin, ´´burası Viyana´´ (!) Bugün de her taraf ABD / Avrupa kafeleriyle (!) dolu değil mi? Eserin konusu Zaman 18´inci yüzyıldır. Mekân, Akdeniz kıyısında belirlenmemiş bir yerde Selim Paşa´nın (Almanca "Bassa Selim") yazlık köşküdür. Belmonte adlı bir İspanyol soylusunun, uşağı Pedrillo ile birlikte, sevgilisi olan Constanze´yi ve onun İngiliz hizmetkârı Blonde´yi tutsak olarak bulundukları Selim Paşanın Akdeniz kıyılarındaki sarayından (köşkünden) ve Paşa´nın harem bekçisi olan Osman´ın (Librettodaki adıyla Osmin) elinden kurtarmak için yaptığı girişimlerdir. Sonunda sevgililer tam kaçmak üzerelerken, Osmin tarafından yakalanırlar. Paşa, Belmonte´yi sorguladığında, onun can düşmanının oğlu olduğunu öğrenir. Artık hepsi çaresizlik içinde ölümü beklemektedir. Ancak bir mucize olur ve Selim Paşa onları bağışlar, ülkelerine geri dönmelerine izin verir. Eser hakkında Bu opera özel olarak Alman stili Singspiel (?´Şarkı oyunu´´: Konuşmalı diyaloglara bağlanan, bağımsız şarkı bölümlerinden oluşan komik opera formu) şeklinde hazırlanır. Bu stildeki opera eserinde konuşma diliyle müzik dramı karışıktır; eserdeki olaylar konuşma ile geliştirilir, eserde resitatif (konuşur gibi söylenen) müzik bulunmaz, müzik, gösteri şeklinde parçalardan oluşur. Eserin Almanca librettosu (metni) önce Christoph Friedrich Bretzne tarafından yazılır ancak sonradan Mozart´ın istek ve katkılarıyla Gottlieb Stephanie tarafından adaptasyonlar yapılır. Eser ilk defa 16 Temmuz 1782 tarihinde Viyana´da Burgtheater´de sahnelenir. Mozart´in gerçek hayattaki kendi karısının adı da Constanze Weber´dir. Mozart ve Constanze, ?´Saraydan kız kaçırma´ operasının ilk gösteriminden üç hafta sonra evlenirler. Bu nedenle Mozart´ın Constanze´ye kur yaptığı dönemde, ona olan aşkını ve bağlılığını yazdığı bu operaya yansıttığı rivayet edilir.