Standford üniversitesinde profosörlük yapan Bernard Roth´un ?´Başarma Alışkanlığı´´ (Nobel Yaşam, 2016) adlı bir kitabı var? Yazara göre, başarıya ulaşmamızın sırrı yalnızca iki kelimeyi kelime dağarcığımızdan çıkarıp yerine başka iki sihirli kelimeyi eklemek? ?´Ama´´ yerine ?´ve´´ kullanın? ?´Sinemaya gitmek istiyorum ama yapacak bir ton işim var´´ yerine ?´sinemaya gitmek istiyorum ve yapacak bir ton işim var´´ derseniz ne olur sizce? Profesör Roth şöyle kaleme almış: ?´ ?´ama´´ kelimesini kullandığınız zaman eylemler arasında aslında olmasa da bir çatışma çıkarıyorsunuz. Ancak ?´ve´´ bağlacını kullandığınız zaman beyniniz gayri ihtiyari bir şekilde cümlenin iki kısmını da bir bütün olarak algılıyor.´´ Dilbilimde bu tür cümle yapıları, bağlacın olduğu yan cümleler arasındaki bağdaştırıcı veya ayrıştırıcı bileşik cümleler olarak bilinmektedir. Esas itibariyle ?´ama´´, ?´buna rağmen´´, ?´ancak´´ bağlaçları cümle içerisindeki bir ifadeyle diğer bir ifade arasında zıtlık bildirmek için kullanılmaktadır. Oysa ?´ve´´ bağlacını ele alırsak, bu bağlacın birleştirici ve daha olumlu bir işlevi vardır. ?´Zorundayım´´ yerine ?´İstiyorum´´ deyin? Roth kitabında şöyle vurgulamış: ?´Bu alıştırma insanların yaptığı birtakım şeylerin (işe gitmek gibi), hatta onlara zevk vermeyen şeylerin bile aslında kelime seçimleriyle alakalı olduğunu farkına varmasında oldukça etkilidir.´´ Sadece küçük bir yüklem değişikliği hayatınızın gidişatını değiştirebilir. Eğer her sabah uyanıp işe gitmeyi ?´ölüm´´ olarak görüyorsanız doğal olarak hayatınız da ?´cehenneme´´ dönecektir. Fakat işin aslına bakacak olursanız, bir şeyleri değiştirmek düşündüğünüzden daha kolay. Sadece her sabah işinizle ilgili neyi sevdiğinizi düşünün. Örneğin, karmaşık bir projeyi bitirmenin size verdiği o rahatlama hissini veya meslektaşlarınızla çay içip hoş vakit geçirdiğinizi düşünebilirsiniz. Aynı zamanda işten evinize gelip de ailenize kavuştuğunuz o anı da düşünebilirsiniz. İster inanın ister inanmayın, bu basit strateji sizi bütün gün pozitif bir enerjiyle yüklü tutacaktır. Gördüğünüz gibi, ?´ailemi ziyaret etmek zorundayım/gerek´´ yerine ?´ailemi ziyaret etmek istiyorum´´ arasında dağlar kadar fark var. Ne hakkında konuştuğunuzun bir önemi olmaksızın, her zaman ?´zorundayım´´ yerine ?´istiyorum´´ demek daha iyidir. *** Kullanılmaya kullanılmaya Türkçedeki kelimelerin asıl anlamları da unutulmakta ve ikincil anlamları öne çıkmaktadır. Örnek olarak Türkçede ´´kara´´ ve ´´ak´´ sözcüklerinin asıl anlamları unutulmuş ve ikincil anlamları ile kullanılır olmuştur. ??Kara?? ve ??ak?? sözcüklerinin ikincil anlamı olan renk tanımlarından önce asıl anlamı daha farklıdır. Kara; ulu, yüce, zor, sert, iri, büyük anlamında kullanılır. Merzifonlu Kara Mustafa Paşa; Merzifonlu Yüce Mustafa Paşa?dır. Kara Mürsel; Ulu, yüce Mürsel´dir. Kara Tekin, Kara Murat; (aynı anlamda) yüce, ulu, büyük Tekin?dir, Murat´dır. Karakış; zor kıştır, şiddetli kıştır. Karadeniz; zor denizdir (dalgaları nedeniyle) Karahisar; büyük hisardır. Karaburcu; (üzüm cinsidir) İri burcudur. (Hem de beyaz renkte iri bir üzüm cinsidir) Karabulut; iri, büyük buluttur. Karagöz; (siyah göz değildir) iri gözdür. Karakaş: (siyah kaş değildir) iri kaştır... Ak ise ´´küçüklük´´ ve ´´bilgelik´´ anlamında kullanılır. Ak; temiz, dürüst, namuslu, sıkıntısız, rahat, sorunsuz anlamında da kullanılır. Akgün-kara gün; sıkıntısız gün- zor, sıkıntılı gün anlamındadır. Ak akçe kara gün içindir; temiz, helal para zor günler içindir. Akdeniz; sadece Türkçede vardır, Mediterane, Mittelmeer, (Orta deniz) Bahr-ul asvad (Arapça) orta denizdir. Akdeniz; bilge denizdir, çünkü mitoloji orada? Karabaş-akbaş; Anadolu´da köpek cinsidir; karabaş; iri, akbaş ise küçük olanıdır. ´´Ak oğlan´´ bir Anadolu değişidir; güven veren oğlandır, dingin oğlandır. Akşemsettin ise; bilge, sıkıntısız, sükûnetli, güven veren Şemsettin´dir.
