Osman Aydoğan


İnsan insan derler idi, insan nedir şimdi bildim


?´Zahid bizi ta´n eyleme´´ şiirini biliriz de genellikle bu şiirin şairi Muhyiddin Abdal´ı pek tanımayız. Muhyiddin Abdal 16. yüzyıl kaynaklarında ismi geçen tasavvuf edebiyatının önemli şairlerindendir. Bektaşî ulularından biri olarak kabul edilir.

Edirne ile Kırklareli arasında yer alan ve eski adı Çöke olan Hacıdanişment köyünde yaşamış olduğu bilinir. Muhyiddin Abdal ?´Seyrannâme´´ isimli şiirinde, şiire Çöke´den başlar ve pek çok yeri gezdikten sonra tekrar Çöke´ye döner. Bütün yaşamı boyunca belde belde dolaştığı ve 1529 yılında vefat ettiği tahmin edilmektedir. Günümüzde "Muhyiddin Baba Türbesi" olduğu söylenen yer ise Edirne´nin Lalapaşa ilçesine bağlı Hacıdanişment ile Vaysal köyleri arasında bulunan "Muhittin Baba Tepesi"ndedir?

Muhyiddin Abdal  şiirlerinde, Hallâc-ı Mansûr, Seyyid Nesimî, Fazlullah, Hacı Bektaş Velî, Otman (Utman) Baba, Şahkulu, Kumral Baba ve Akyazılı gibi Kalenderîlerin ve Bektaşîlerin ulu saydıkları kimselerden bahseder. Hece vezni ile Hurufi anlayışta yazdığı şiirlerini küçük bir divanda toplamıştır. Çukurova Üniversitesinde Bayram Durbilmez tarafından 1998 yılında ?Muhyiddin Abdal Divânı´´ adlı bir doktora tezi yapılmıştır. Muhyiddin Abdal´ın bütün şiirleri bu tezde bulunmaktadır.

Muhyiddin Abdal Divânı´nda bulunan ?´İnsan insan´´ isimli şiiri Fazıl Say tarafından bestelenerek Güvenç Dağüstün, Cem Adrian, Selva Erdener ve Burcu Uyar tarafından seslendirilir. Bu eserin bağlantısını ve şiirin tamamını aşağıda veriyorum? Arkasından da meraklıları için şairin ?´Zahid bizi ta´n eyleme´´ ve ´´Seyrannâme´´ isimli şiirlerini veriyorum...

Bu günler bahar günleri... Zaman gamı kederi, kasveti bırakıp bu şaheseri dinleme ve şiir üzerinde düşünme zamanı: İnsan insan derler idi, insan nedir şimdi bildim. Can can deyu söylerlerdi, ben can nedir şimdi bildim? Kendüzünde buldu bulan, bulmadı taşrada kalan, mü´minin kalbinde olan iman nedir şimdi bildim...

İnsan nedir, can nedir, iman nedir, güman nedir, eren nedir, erkân nedir, mihman nedir, mümin nedir, münkir nedir, ayan nedir, pinhan nedir, nişan nedir, her ne kadar sözlük anlamını şiirinin sonunda verdimse de gerçek anlamlarını ben bu yaşa geldim ama ben hala bilmedim...