Osman Aydoğan


Mursi ölürken düşündürdükleri -1-


Malum gündem Mursi? Ama bugüne gelmeden önce kısa bir tarih turu yapayım, Mısır´ın kısa bir tarihine gideyim? Önce ?´Mursi´´ ve ?´Mısır´´ isimleri nereden geliyor, ne anlama geliyor onu açıklayayım? Mısır´ın ismi çivi yazılı tabletlerde ?´Misri´´, ?´Musri´´, ?´Musur´´ ve İbrânîce belgelerde ise ?´Misrayim´´ şeklinde geçer. Bu isimlerin de anlamı ?´sur´´, ?´kale´´ anlamına gelmektedir? Kısaca bugün kullandığımız ?´Mısır´´ ve ?´Mursi´´ kelimelerin kökeni çivi tabletlerindeki Mısır´ın adıdır? Afrika´nın kuzeyinde, bereketli Nil Havzası´nın çevresinde yer alan Mısır, tarih boyunca sadece Arap dünyasının değil, bütün insanlığın en önemli kültür merkezlerinden birisi haline gelir. Mısır, MÖ yaklaşık 3150 yılından itibaren çeşitli hanedanlara mensup firavunlar tarafından yönetilir. Son firavunun hâkimiyetinin kalkmasıyla birlikte sırasıyla Yunan ve Pers egemenliğinde kalır?. MÖ 332´de Pers İmparatorluğu´nu yıkan Büyük İskender Mısır´ı da hâkimiyeti altına alır. Mısır´a giren İskender halk tarafından bir kurtarıcı gibi karşılanır. Mısır Amon rahipleri onu Amon´un oğlu sıfatıyla bir tanrı olarak kutsarlar? Akdeniz sahilindeki İskenderiye şehri İskender tarafından o zaman kurulur? Mısır daha sonra Roma egemenliği altına girer? Mısır 700 sene Roma´nın elinde kaldıktan sonra 639´da Halife Ömer´in adına savaşan İslam orduları komutanı Amr ibn el-As tarafından fethedilir? Mısır Hz. Ömer´in büyüttüğü İslam devletinin gerçek bir mücevheri haline gelir? Mısır, Eyyubilerin çöküşünden sonra 1250- 1517 yılları arasında Mısır ve Suriye´de hüküm sürmüş olan Memlûklerin egemenliğinde kalır? Mısır 1517 yılında Yavuz Sultan Selim tarafından fethedilerek Osmanlı İmparatorluğuna bağlanır? Modern Mısır´ın kurucusu olarak 1805-1848 döneminde ülkeyi yöneten ve kendini Mısır´ın ilk hidivi ilan eden Osmanlı İmparatorluğu´nun valisi Kavalalı Mehmed Ali Paşa kabul edilir... Kavalalı´nın kurduğu Mısır Hidivliği´nin özerkliği, Osmanlı devleti tarafından 1867´de resmen tanınır? Mısır Hıdivliği özerkliğinin verdiği imkânlarla zaman içinde İngiliz ve Fransızlara borçlanır.. Bu iki devlet borçlarını alamayınca Mısır maliyesine el koyarlar. Bu da Mısır´da isyana sebep olur. İngilizler ise bu isyanı bahane ederek Mısır´ı işgal ederler? Osmanlının da İngiltere´ye borcu vardır. Bu borç karşılığında Osmanlı işgale sessiz kalarak İngilizlerle anlaşmak zorunda kalır ve Sudanla beraber Mısır İngilizlere devredilir ve Mısır sadece görünüşte Osmanlıya bağlı kalır. Açıkça Osmanlı, İngilizlere karşı bir tek mermi atmadan borcuna mahsuben Mısır ve Sudan´ı İngiltereye bırakır. Mısır, İngiltere´ye parsel parsel satılsaydı bu borçlar milyon kez ödenirdi... I. Dünya Savaşı´nda İngiltere Mısır´a el koyduğunu açıklar. Mısır, 1922´de Britanya´dan tek taraflı olarak bağımsızlığını ilan eder. Mısır, 1953´e kadar sıkıntılı bir krallık dönemi geçirir.