Daha önce yazmış olduğum ´´Kiraz Çiçekleri´´ (Sakura) bana Paris Komünü partizanlarından Jean- Baptiste Clement´in ´´Kiraz Zamanı´´ isimli şiirini anımsatmıştı. Önce şiirin hikâyesini anlatmak istiyorum. Ancak şiirin hikâyesinden de önce kısa bir tarih turu yapmam gerekiyor? ?´Paris Komünü´´ (La Commune de Paris) Bismarck Almanya´sının Fransa´yı yenmesinden sonra yenilgiyi hazmedemeyen Paris halkının Fransız hükümetine karşı kurduğu 18 Mart 1871´den 28 Mayıs 1871´e uzanan yerel bir yönetimdi. Paris Komünü, içinde şekillendiği koşullar, tartışmalarla yürüyen kararları ve acılı sonu onu zamanının en önemli politik dönemlerinden biri yapar. Olay şöyle gelişir: Fransa İmparatoru III. Napolyon 19 Temmuz 1870´de Prusya´ya savaş açar ancak 2 Eylül 1870´te Napolyon´un orduları Sedan´da Almanlara yenilir ve Alman orduları Paris´e doğru yürürken, 4 Eylül 1870 Paris Belediye Binası´nın (Hotel de Ville) önünde Cumhuriyet ilan edilir. Paris´in Prusya orduları tarafından ablukaya alındığı günlerde Paris´in durumu hiç de iyi değildir. Paris´in varoşlarındaki fabrikalar başka yerlere taşındığı için binlerce işçi işsiz kalmıştır. Açlık işçi mahallelerinde kol gezer. Sadece işçiler değil, Paris´in burjuvaları bile sıkıntıdadır. Çünkü kuşatma yüzünden alışık oldukları lüks malları bırakın, hayatlarını idame ettirmeleri için gerekli mallara bile zor ulaşırlar. Yine de halk ve ordu el ele Paris´i düşmana teslim etmemek için savaşırlar. Ancak Almanlarla ateşkes imzalanmasından sonra Cumhuriyetçi Paris´e değil monarşist Versailles´e (Saray´a) dönülür. Bu Parislilerin öfkesini daha da arttırır. Yenilgiden sonra toplanan halk,18 Mart 1871´de Hotel de Ville´de Paris komününü ilan eder. İki ay kadar süren iktidarı boyunca bazı reformlar yapılır. Bunlardan bazıları: Sıkıyönetimin, askerî mahkemelerin, sansürün ve düzenli ordunun kaldırılması, kilise ile devletin ayrılması, din işlerine ayrılan bütçenin, dini vakıfların ve okullardan din derslerinin kaldırılması, kilise mallarının milli emlake devredilmesi, fabrikaların isçilere devredilmesi vb. 22 Mart 1871´de Versailles hükümeti yandaşlarının hükümeti ele geçirme teşebbüsü başarısız olur. 12 Mayıs 1871´de Versailles güçleri Paris´e girer, komüne karşı şehri ele geçirmek için halk birlikleriyle uzun süre kanlı biçimde savaşır ve şehir sokak sokak çarpışılarak ele geçirilir. (28 Mayıs 1871). Halk askerlere karşı mermi tükenince taşları tüfeklere doldurup savaşır, rehineler karşılıklı olarak öldürülür, son direnişler Pére Lachaise mezarlığında yapılır ve esirler bu mezarlıkta kursuna dizilir. Savaşta 20 000 kadar komün devrimcisi ve 700´den fazla Versailles´li öldürülür. (Bu konuda ´´Paris Komünü´´ -La Commune, Paris1871- isimli 2000 yılı yapımı Peter Watkins´in yönetmenliğini yaptığı altı saatlik -345 dakika- güzel bir belgesel var... Bulursanız kaçırmayın derim.) İşte ?´Kiraz Zamanı´´ şiirinin yazarı Jean- Baptiste Clement bahsettiğim Paris Komünü partizanlarındandır. En ünlü şiiri olan ve elden ele dolaşan bu şiirini 28 Mayıs 1871´de Fontaine-au-Roi sokağının hastabakıcı görevlisi olan ?yiğit yurttaş? Louise´e adamıştı. Ve bu şiir 1871´de Antoine Renaud tarafından bestelenmiş ve Paris komününün simgesi haline gelip devrimci şarkıların en unutulmazlarından biri haline gelmiştir... Şiirin hikâyesi şöyledir; 28 Mayıs Pazar günü Paris bütünüyle karşıdevrimcilerin eline geçmişti. Sadece Fontaine-au-Roi sokağında birkaç kişi çarpışıyordu. Bunlar bir barikatın arkasına sığınmış yirmi kadar savaşçıydı. Aralarında Jean Baptiste Clement da vardı. Öğleye doğru sokağa, elinde bir ekmek sepeti taşıyan yirmi yaşlarında bir genç kız geldi. Kim olduğunu soran savaşçılara Saint-Maur sokağının hastabakıcısı olduğunu, belki yardımı dokunur diye buraya geldiğini söyledi ve ödevine başladı. Savaşçıların bütün ısrarlarına karşın oradan uzaklaşmaya yanaşmadı. Adının Louise olduğunu söyleyen bu kızı sonraları hiç kimse göremedi.? (Dünya Halk ve Demokrasi Şiirleri, C.1, Çev. A. Kadir - A. Timuçin)
