GÖKSEL YILMAZ


Gerilim dinmiyor... -5-


Protestocular tamamen farklı gruplardan geliyordu. Protestolara, Çin Komünist Partisi´nin yönetimi altındaki hükümetin siyasi yozlaşma içinde olduğunu ve baskıcı bir tutum takındığını düşünen aydınlardan, 1978´den bu yana ekonomik reformların fazla ileri gittiğini ve bunun sonucunda enflasyonun ve proletaryanın yaşamını tehdit eden işsizliğin arttığını düşünen şehirli işçilere ve üniversite öğrencisi sosyalistlere kadar değişen kesimlerden katılım oldu. Hükümetin dağılma çağrılarına protestocuların meydan okumasının ardından, Çin Komünist Partisi´nin içinde protestoculara karşı nasıl bir tutum takınılacağı konusunda ayrılık baş gösterdi. Sonunda sertlik yanlısı bakış açısı benimsendi ve taleplerin karşılanmasındansa gösterilerin bastırılması kararlaştırıldı. 20 Mayıs´ta sıkıyönetim ilan edildi ve 3 Haziran´ı 4 Haziran´a bağlayan gece tanklar ve piyade birlikleri gösterileri bastırıp protestocuları dağıtmak üzere Tiananmen Meydanı´na gönderildi. 1989´da ne Çin Ordusu´nun ne de Pekin polisinin yeterli toplumsal olaylara müdahale donanımı (Batılı ülkelerde bu gibi durumlarda kullanılanplastik mermi gibi) vardı, kullanılan bütün mermiler gerçekti. Ölen sivillerin sayısı ile ilgili değişik tahminler vardır: Çin Komünist Partisi´ne göre 23, CIA´ye göre 400 ? 600, Çin Kızılhaç´ına göre 2600. Yaralı sayısı ise genel kabule göre 7000 ? 10000 arasındaydı. Haziran 2006 itibarıyla o gece ölenlerin sayısı Profesör Ding Zi Lin´e göre 186´dır. Uygulanan şiddetin ardından, hükümet hareketin kalan unsurlarını baskı altına almak amacıyla geniş çaplı tutuklamalar yaptı, yabancı basını yasakladı ve ÇHC basınında olayların ele alınışı üzerinde katı bir denetim geliştirdi. Harekete sempati duyan Parti üyeleri tasfiye edildi, pek çok yüksek düzeydeki üye ev hapsine alındı. Tiananmen Meydanı´ndaki gösterilerin şiddetle bastırılması sonucunda, Çin, uluslararası kamuoyunda yaygın bir şekilde kınandı