Osman Aydoğan


Fatih Sultan Mehmet -4-


Fatih Sultan Mehmet anadili Türkçe´nin yanında Yunanca, Latince, Arapça, Farsça ve İbraniceyi kusursuz şekilde konuşur. Fatih´in Latinceyi anadili gibi konuştuğu ve Homeros´u aslından okuduğu rivayet edilir. Coğrafya ve tarihe meraklıdır. Bir divan tertip edecek kadar güçlü bir şairdir. Avni mahlasını kullanarak divanlar yazar. Huzurunda Gazali ve İbn´i Rüşd´ün fikirlerini tartıştıracak kadar felsefeye meraklıdır. Trabzon Rum İmparatorluğu´nu ele geçirdikten sonra, imparatorluğun felsefecisi Amiroutzes´u saraya davet edip onunla felsefî konular üzerinde tartışır. Fatih İstanbul kuşatması sırasında yeni döktürülen topların balistik hesaplarını yapacak seviyede de mühendislik bilgisine sahiptir. Gutenberg´in matbaasında basılan bazı kitapları Avrupa´dan getirtip bu kitapları okuyup çevirterek İstanbul´da büyük bir kütüphane kurdurur. Bu kütüphanede Aristotales, St Thomas, Aquinas kitapları vardır. Çağdaş Vaka-i Name´nin, yani tarih yazıcılığının doğuşu Fatih döneminde olmuştur. 1466 yılında İskenderiyeli matematikçi, coğrafyacı ve astronom Batlamyos´un ?´Coğrafya´´ kitabını (?´Batlamyos´un Haritası´´ olarak da bilinir) tercüme ettirir. Fatih, atam-dedem kanunu dediği gelenekleri yazılı hale getirir ve bunlara ?´kanunname-i ali Osman´´ ismini verir. Bu Kanun Hükmünde Kararnamelerden, -pardon-, bu kanunnamelerden birisi de şudur: ?´Kanunname-i al-i Osman´a şu derkenarı da düşesiz: Her kimesneye ki bundan böyle saltanat müyesser ola, nizamı âlem için kardeşlerini katleylemek münasiptir. Ekseri ulema dahi bunun böyle olmasına razı olup tasvip etmiştir.´´ ?