Osman Aydoğan


DÖNÜŞ... (2)


´´Biz burada dünyanın fırtınalı bir bölgesine ait olmanın ve zorlu geçen bir tarihsel sürecin mutluluğunu ve talihsizliğini yaşıyoruz. Sınıflı toplumun çelişkileri burada zengin ülkelerdekilerden çok daha kıyıcı oldu. Medyada pek sık kullanılan ?kitlesel sefalet´in buradaki adı; dünya nüfusunun yüzde altısının bütün dünyanın ürettiği zenginliğin yarısını dokunulmazlıkla tüketmesi için yoksul ülkelerin ödediği bedeldir. Çok azın refahı ve pek çoğun talihsizliği arasında açılan uçurum ve uzaklık yaşadığımız coğrafyada çok daha fazla, uzaklığı korumak için gereken yöntemler ise çok daha vahşiydi buralarda. Bu bölgede temel ihtiyaçlar dışında lüks içinde yaşamak insanın komşusunu sömürmesi anlamına geliyor. Sağır ve dilsiz bir kültürün ortasında kendimizi duyurabilir miydik? Bizimkiler sessizlik cumhuriyetleri idi? Azınlığın israfı için çoğunluğun sefaleti gerekliydi. Azıcık kişi daha çok tüketmeyi sürdürsün diye çoğunluğun daha az tüketmesi gerekiyor. Ve kimse çizginin dışına çıkmasın diye sistem savaş silahlarını kat kat artırıyor. Sistem, yoksulluğa karşı mücadele etme yeteneğinden yoksun yoksullara karşı savaşıyor, bu arada egemen kültür, militarize kültür, iktidarların uyguladığı şiddete hayır duaları ediyor. Eğer bu bölgede yeryüzü nimetlerinin sefası azıcığa ayrılmışsa çoğunluğun fanteziler üretmekle yetinmesi de zorunlu hale geliyor. Bu bölgede yoksullara zenginlik illüzyonu satılıyor, ezilenlere özgürlük illüzyonları, yenilenlere zafer düşleri ve güçsüzlere iktidar düşleri.´´ Şehriyar yine duraklamıştı burada... Yine derin nefes almış, o simsiyah gözlerini gözlerime dikerek, üzerine basa basa, tane tane söylemine devam etmişti: ?´Her dakika pek çok çocuğun, gencin, insanın öldüğü bu topraklarda yürürlükteki sistemin kalıcı olması için birbirimize bizi ezenlerin gözleriyle bakmamız gerekiyor. Halk bu düzeni doğal ve bu yüzden de sonsuz olarak kabul etmesi için evcilleştiriliyor, sistem; vatanla, vatanseverlikle özdeşleştiriliyor, rejimin düşmanı vatan haini ya da dış mihrak olarak ilan ediliyor. Sistemin kanunu olan orman kanunu kutsallaştırılıyor bu topraklarda. İsraf, şatafat, teşhircilik ve vicdansızlık iç bulantısına, kusmaya yol açmıyor bilakis hayranlık uyandırıyor. Bu topraklarda artık ruh da dâhil olmak üzere her şey alınabiliyor, satılabiliyor, kiralanabiliyor ve tüketilebiliniyor. Bu toplumda bir sigaraya, bir otomobile, bir gazlı içeceğe, bir saate veya bir giysiye büyülü özellikler atfediliyor, bunlar insanlara kişilik kazandırıyor, hayatta zafere ulaştırıyor, mutluluk ve başarı getiriyorlar. Televizyon dizileri bir özenti kargaşasında, ülkenin politik gerçekleri ve toplumsal sorunların dışında geçiyor ve şiddeti ve nefreti olağanlaştırıyorlar. Bu topraklarda ?özgürlük´ politik mahkûmların yattığı bir cezaevidir. Burada bölgedeki pek çok terör rejimine ?demokrasi´ deniliyor, ?aşk´ sözcüğü insanla otomobili arasındaki ilişkiyi tanımlıyor, ?devrim´den ise yeni bir deterjanın mutfakta yapabilecekleri anlaşılıyor, ?zevk´ belirli bir marka şampuanın ürettiği bir şeydir, ?mutluluk´ ise gazlı bir içeceğin verdiği bir duygudur. ´Huzur ülkesi´ bu bölgede genellikle ?sessiz mezarlık´ anlamına geliyor. ?Sağlıklı İnsan´ denilince de genellikle ´aciz insan´ anlaşılıyor... Bu şekilde kimlikleri sürekli kültür işgalleriyle yıkılmış bölge halkları için sistem; bilinçleri manipüle eden, gerçekliği gizleyen, yaratıcı hayal gücünü ezen bir ?kitle kültürü´ yarattı? ?Kitleler için kültür´ demek gerekir aslında... Bölgede kültürel yabancılaşmanın çoklu yöntemleri, uyuşturma ve iğdiş makineleri her gün daha büyük bir önem kazandı. Bilinçlerin sterilizasyonuna ilişkin formüller, doğum kontrol yöntemlerinden çok daha başarılı bir şekilde öğretildi. Gençlere politik katılım şansı vermeyerek eğlence ve israf toplumunun yan ürünü olarak dışarıdan ithal edilen ve parazit sınıfların yapay uzlaşmazlıklarından kaynaklanan ama bütün sosyal sınıflara önerilen sözde bir ?protest kültür´ için en güvenilir zemin sunuldu. Bu şekilde kim olduğu ve nereden geldiği unutturulan bir toplumu nasıl bir değişim süreci harekete geçirebilirdi ki? Böylesi bir toplumda hayatta kalabilmek için sağır ve dilsiz olmak gerekirdi. Kendi ülkende sürgün olup da kendi içine sürgün edilmek, dışarıdaki herhangi bir sürgünden her zaman daha zor, daha faydasız ve daha acımasızdır.´´ Bu noktada da duraklamıştı Şehriyar? Şehriyar´ın durakladığı zamanlarda da benim gözlemlerime dair notlar da var: Hindikuş dağlarından gelip yığılan bulutlar iyice kümelenmiş, bir aslan gibi kükremiş, gürlemişti gökyüzü... Bardaktan boşanırcasına bir yağmur başlamıştı dışarıda. Şimşekler ve yıldırımlar gecenin en koyu anını bir anda gümüşten bir güneşin aydınlığına kavuşturduğunda Hindukuş Dağları karanlıklar içinden gümüşten bir tablo gibi parlamıştı. Şimşek yansımaları Şehriyar´ın yüzüne vurduğunda mermerden bir heykel gibi görünürdü Şehriyar.