Osman Aydoğan


´Ağa Camii´´ mi, ?´Ağlayan Camii´´ mi? -3-


Bu şiirin hikâyesini ise Vâlâ Nureddin ?Bu Dünyadan Nâzım Geçti? (İlke Kitap, 2011) adlı eserinde ayrıntılı bir şekilde anlatır? Nâzım Hikmet´in 1920 tarihine kadar yazdığı şiirlerde bu dini hassasiyet görülür. İşte Beyoğlu´ndaki Ağa Camii şiiri de bunlara bir örnektir. (*) Ağa Camii Şimdi de gelelim Ağa Camii´ne? Ağa Camii, Galatasaray ağası olan Şeyhülharem Hüseyin Efendi tarafından 1594 yılında yaptırılmıştır. Halen İstiklal Caddesi üzerindedir. . Avlusundaki şadırvanı Mimar Sinan yaptırmıştır, Caminin duvar yazıları, Hattat İbrahim Altınbeşer tarafından yazılmıştır. Çinileri yakın zamanlardaki onarımlarda değiştirilmiştir. İç avluları yeşil-mavi Kütahya çinileriyle süslüdür. Dönemlerin Beyoğlu´sunda oturan İstanbul beyefendilerinin ve hanımefendilerinin uğrayabileceği Ağa Camii çok kez hasar görür. Bir keresinde yanan Ağa Camii Sultan İkinci Mahmud devrinde tamirden geçer? Son zamanlarda bir kez daha yanar ve Suzan Hanım isminde bir hayırseverin çabalarıyla tamir edilir. Ağa Camii, üçüncü ve son tamiratını 1938 yılında görür. Ancak o son tamirata kadar epey bir harap haldedir ki Nâzım Hikmet´in şiiri de zaten o haraplıktan yola çıkıyor. Ancak Ağa Camii´nin bu harap vaziyeti bakımsızlığındandır. Aslında Ağa Camii yapıldığı gibi, aradan geçen dört yüzyıla, geçirdiği yangınlara rağmen sapasağlam, dimdik ayakta durmaktadır. Ta ki birileri Ağa Camii´nin temelini, duvarlarını, taşlarını çatlatana kadar? Beyoğlu İstiklal Caddesinde Ağa Camii´nin tam karşısındaki bir alana, sahip olduğu medya grupları ile iktidarın başdestekçisi Demirören Grubuna bir AVM yapılmak üzere 2004 yılında 19 bin metrekare inşaat izni verilir. Ancak Demirören AVM, 7 yılda 50 bin metrekarelik inşaat alanına ulaşır. İstanbul BB Teftiş Kurulu raporuna göre bu AVM´nin hem son iki katı, hem yeraltındaki kısımlarının bir bölümü, hem de arkaya uzanan blokların bir parçası kaçaktır. Her gün binlerce insanın girdiği Demirören AVM iskânsız olarak ve yangın yönetmeliklerine aykırı olacak şekilde açılır. Kaçak AVM´nin bu kısmının Ağa Camii ile ilgisi yoktur... Ancak inşaat nedeniyle yerin 30 metre altına inen hafriyat, yanı başındaki bu yüzyılların eskitemediği, yüzyılların, işgal yıllarının bir taşını bile yerinden oynatamadığı 16. yüzyıldan kalma işte bu Ağa Camii´ni tahrip eder, duvarlarını çatlatır, taşlarını yerinden oynatır. Sonunda da Ağa Camii ibadete kapatılmak zorunda kalınır. Sadece Ağa camii etkilenmez bu hoyratlıktan, inşaatın yakınında birçok tarihi bina da hasar görür. Tıpkı Üsküdar´da sahil şeridinde bulunan ve 1580 yılında Şemsi Ahmed Paşa tarafından Mimar Sinan´a yaptırılan ?´Şemsi Ahmed Paşa Camii´´ (Kuşkonmaz Camii)´nin de sahile çakılan kazıklar nedeniyle temelinin ve duvarlarının çatlatılması gibi?