Adalet Bakanlığı Ceza İşleri Genel Müdürlüğü ile Türkiye Adalet Akademi tarafından düzenlenen ‘Ceza Muhakemesinde Seri Muhakeme ve Basit Yargılama Usulleri Eğitim Semineri’ başladı. Bir otelde düzenlenen seminere, Kayseri Cumhuriyet Başsavcısı Abdulkadir Akın, Kayseri Adalet Komisyonu Başkanı Dursun Büyükbaş, Adalet Bakanlığı Ceza İşleri Genel Müdür Yardımcısı Özgür Akdoğan ile hakim ve savcılar katıldı.
Saygı duruşunda bulunulması ve İstiklal Marşı’nın okunmasının ardından seminerin açılış konuşmasını yapan Kayseri Cumhuriyet Başsavcısı Abdulkadir Akın, “Bilindiği üzere hukuki gerçekliği kabul eden, hukuk yargılamalarının aksine maddi gerçekliğin ortaya çıkarılmasını hedefleyen ceza yargılamasında delil serbesti ile vicdani kanaatin oluşması sağlanmaya çalışılmaktadır. Son dönemde teknoloji alanındaki gelişmeler ile birlikte ceza yargılamalarında bilimsel deliller kullanılmaya başlanmışsa da, güvenlik açısından sorumlu olan taraf beyanları ve tanık anlatımları daha çok önemli olduğunu biliyoruz. Bu durum kanun koyucuları farklı arayışlara itmiştir. Birçok modern ülke ceza yasalarında yer alan şüpheli ve sanığın ceza yaptırımı beklentisiyle suçu itiraf etmesi mantığına dayanan bir kısım müesseseler kabul edilmeye başlanmıştır. Bugün vicdani kanaatin oluşması için kamunun ilave delil araştırması, yükü ve dolayısıyla yargılama masrafından kurtulduğu gibi suçu ve uygulanacak yaptırımı kabul eden sanığın üst mahkemelere baş olmaktan kurtarmanın yanı sıra ruh dinginliği ile cezasını infaza yöneltecektir. Seri muhakeme unsuru kanunda belirtilen bazı suçlar için cumhuriyet savcısı ile şüphelinin anlaşmasına yani kabulüne bağlı olarak dosyayı sonuçlandıracak yeni bir muhakeme unsuru düzenlenmiştir. Bu unsur ile cumhuriyet savcılarına daha etkin soruşturma imkanı sağlamanın yanı sıra hızlı bir yaptırım uygulama yolu ile işlenen suçla kamu düzenin bir an evvel onarılması da hedeflenmiştir. Yılda yaklaşık 180 bin soruşturmanın dosyanın seri muhakeme unsuruna gireceği ön görülmektedir” ifadelerini kullandı.
Adalet Bakanlığı Ceza İşleri Genel Müdür Yardımcısı Özgür Akdoğan da, 2019 yılının ilk 10 ayında 186 bin 771 ceza dosyasının uzlaştırıldığını söyleyerek, “Ceza adalet sisteminin etkin bir şekilde işlenmesinde önemli katkısı bulunan ve günümüzde birçok ülkede kapsamlı bir şekilde uygulanan alternatif çözümler, geleneksel dava yollarına karşı geliştirilmiş yöntemlerdir. Toplumdaki uyuşmazlıkların en kısa sürede ve en az bir masrafla çözülmesini, suçla bozulan kamu düzenini hızlı bir şekilde yeniden tesisini amaçlayan alternatif çözüm yöntemleri, yargı mercilerinin iş yükünün azaltılması, böylece mahkemelerin ağır ve karmaşık nitelikteki suçlara daha fazla emek ve vakit ayırabilme amacına da hizmet etmektedir. Alternatif çözüm yöntemleri ile belirli bir ceza eşiğinin altında suç işleyen kişileri, ceza infaz kurumlarının etkilerinden uzak tutulması sağlanarak, cezanın genel ve özel amaçlarına da katkı sağlamakta ve adalete erişim kolaylaşmaktadır. Bu amaç ve katkılar göz önüne alınarak ceza adalet sistemimizdeki son dönemlerde bu yöntemlerin etkin bir şekilde uygulanması ve soruşturma dosyalarının davaya dönüşmeden kaynağında çözülmesi hususları ön plana çıkmaktadır. Mevzuatımızda hali hazırda birer alternatif çözüm yöntemi olarak yer alan uzlaştırma, kamu davasının açılmasının ertelenmesi ve ön ödeme kurumları etkili birer ceza politikası aracı olarak uygulanmaktadır. 2005 yılında ceza mevzuatımıza dahil edilmekle birlikte 2016 yılının Aralık ayında yapılan düzenlemeler sonucu büyük bir başarı yakalanan uzlaştırma kurumu, yüzlerce mahkemenin iş yükünü azaltmasının yanı sıra mağdurun haklarının korunmasını, failinin de hukuka aykırı fiili sonucunda meydana getirdiği haksızlıkla yüzleşmesini, bunu telafi etmesini sağlamaktadır. 2017 yılında uzlaştırma müzakerelerine geçen 278 bin 530 dosyadan 223 bin 469’u, 2018 yılında ise müzakerelere geçen 255 bin 952 dosyadan 208 bin 14’ü uzlaşma ile sonuçlanmıştır. Böylece 2017 ve 2018 yıllarında müzakere edilen uzlaştırma dosyalarının yaklaşık yüzde 81’i uzlaşma ile çözümlenmiş, 2019 yılının ilk 10 aylık döneminde ise uzlaştırma müzakerelerine geçen 223 bin 214 dosyadan 186 bin 771’inde uzlaşma sağlanmış, böylece uzlaştırmayla müzakere edilen dosyaların yüzde 84’ü uzlaşma ile neticelenmiştir” şeklinde konuştu. (İHA)
